Oznaczenie mocznika we krwi przydatne jest podczas diagnostyki chorób metabolicznych oraz odpowiednich funkcji nerek.
Badania mocznika pozwala okreslić, czy nerki spełniają swoją funkcję wydalniczą.

Mocznik jest syntetyzowany w wątrobie, jest końcowym produktem metabolizmu białek i aminokwasów i zawiera ok. ¾ azotu powstałego w tym procesie. Eliminacja mocznika z organizmu zachodzi głównie przez nerki (90%), pozostała ilość wydalana jest z potem lub trafia do przewodu pokarmowego, gdzie jest rozkładana przez bakteria jelitowe. 
Wskazaniami do oznaczania stężenia mocznika we krwi są: 
- ocena stopnia procesów anabolicznych i katabolicznych organizmu, 
- ocena nasilenia toksemii mocznicowej u chorych z niewydolnością nerek, 
- u chorych dializowanych do oceny stanu metabolicznego chorego,
 - różnicowanie przednerkowej i pozanerkowej azotemii (łącznie z oznaczaniem kreatyniny w surowicy krwi).

* krew żylna, surowica